Bạn thường nghe nhắc về quyền tác giả trong những lĩnh vực nào? Có thể nói mỗi một sản phẩm, dịch vụ đều chứa rất nhiều tâm huyết và chất xám của một cá nhân hoặc tổ chức. Từ đó, quyền tác giả ra đời nhằm tạo điều kiện để chủ sở hữu bảo vệ “đứa con” của mình trước những vấn đề tranh chấp trong kinh doanh. Ngay bây giờ, iDO Design sẽ giải đáp tất cả những thắc mắc của bạn qua bài viết dưới đây.
Quyền tác giả là gì?
Người sáng tác, nhà sản xuất được phép sử dụng quyền tác giả như một “phương tiện” để bảo vệ quyền lợi của mình về tác phẩm khi xảy ra những trường hợp vi phạm bản quyền. Vậy quyền tác giả là gì? Hiểu một cách đơn giản, người sở hữu có thể thực hiện bất kỳ hành động nào hợp pháp như xuất bản, phân phối, biên tập sản phẩm của họ.
Quyền tác giả trực tiếp quyết định hình thức xử lý những hành vi sao chép, lấy cắp ý tưởng hay phân phát tác phẩm mà chưa có sự chấp thuận từ phía sản xuất. Dưới sự bảo vệ của luật pháp, quyền tác giả đóng vai trò rất quan trọng trong việc bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ.
Quyền tác giả bao gồm các quyền nào?
Mỗi sản phẩm sẽ gắn liền với tổ chức hoặc cá nhân sáng tạo mà theo quyền tác giả chủ sở hữu có thể yên tâm khai thác giá trị từ tác phẩm của mình mà không lo sợ các hành vi vi phạm.
- Quyền sao chép và phân phối tác phẩm của người sáng tác.
- Quyền việc dịch, chuyển thể hoặc biên soạn tác phẩm sang các phiên bản khác.
- Quyền công bố tác phẩm đến công chúng.
- Quyền điều chỉnh tác phẩm đã được xuất bản.
- Quyền kiểm soát việc trình diễn tác phẩm.
- Quyền kiềm chế tác phẩm trước một số người sử dụng tác phẩm hoặc cách thức sử dụng tác phẩm.
- Quyền kiếm tiền từ tác phẩm bằng việc bán hoặc cho thuê các bản quyền liên quan đến tác phẩm.
Đối tượng được đăng ký bảo hộ quyền tác giả
Không chỉ bảo vệ tâm huyết và công sức trong mỗi sản phẩm, quyền tác giả còn mang đến vô số lợi ích tuyệt vời cho doanh nghiệp. Minh chứng cho thấy các nhãn hàng Coca Cola, Manchester United,… đang ngày càng phát triển khi sử dụng bản quyền. Vậy có phải đối tượng nào được phép đăng ký bảo hộ quyền tác giả?
- Cá nhân: Người sở hữu có toàn quyền kiểm soát việc sử dụng tác phẩm mà họ đã sáng tác
- Tổ chức: Nhóm công ty, trường học hoặc tổ chức phi lợi nhuận có thể làm chủ tác phẩm được tạo ra trong phạm vi của hoạt động, ví dụ như tài liệu giảng dạy hoặc tài liệu nghiên cứu
- Nhóm tác giả: Nếu tác phẩm được tạo ra bởi một nhóm các tác giả đều có thể đăng ký bảo hộ quyền tác giả chung cho tất cả các thành viên cùng tham gia.
Quy định về quyền tác giả theo Luật Sở hữu trí tuệ hiện hành
Xét theo Luật Sở hữu trí tuệ ở Việt Nam, quyền tác giả được quy định riêng cho từng trường hợp nhằm đảm bảo công bằng cho người sở hữu sản phẩm.
Quyền nhân thân
Quyền tác giả nhân thân tương ứng với quyền của người sáng lập ra tác phẩm trong những lĩnh vực có tính sáng tạo như văn học, khoa học, nghệ thuật,… Trong đó, chủ sở hữu có quyền quyết định cho phép hoặc từ chối cá nhân/ tổ chức khác sử dụng sản phẩm dưới mọi hình thức, bao gồm tên, hình ảnh, nội dung,… liên quan đến tác phẩm.
Tuy nhiên, quyền tác giả nhân thân không được áp dụng đối với các tác phẩm công cộng hoặc thuộc về nhà nước. Ngoài ra, các quyền này sẽ bị hết hiệu lực sau một khoảng thời gian quy định, thông thường là 50 năm kể từ khi tác giả qua đời.
Quyền tài sản
Quyền tác giả cho phép tác giả gắn liền với quyền tài sản đối với mỗi tác phẩm. Theo đó, người sở hữu trực tiếp kiểm soát mọi hành động liên quan đến sản phẩm:
- Quyền công nhận tác giả là người sáng tác ra tác phẩm đó
- Quyền quyết định cách thức phổ biến tác phẩm trước công chúng
- Quyền yêu cầu các tổ chức, cá nhân khác phải trả tiền hoặc bồi thường cho tác giả khi sử dụng tác phẩm
- Quyền tác giả về độc quyền và từ chối cho bất kỳ ai khác khai thác tác phẩm của mình.
Điều kiện để tác phẩm được bảo hộ quyền tác giả
Liệu có phải tất cả các tác phẩm đều được bảo hộ quyền tác giả? Căn cứ vào bộ luật hiện hành, một sản phẩm cần thỏa mãn những điều kiện dưới đây mới được chính thức công nhận vào quyền tác giả:
- Tác phẩm phải có sự sáng tạo, mang tính độc đáo, không thể sao chép hoặc tái tạo một cách dễ dàng
- Tác phẩm phải được thể hiện qua các hình thức như viết, vẽ, phát minh, thu âm thành bản thảo, bản in để chứng minh rõ ràng cho người sở hữu
- Tác phẩm phải phù hợp với quy định của pháp luật, đáp ứng chuẩn mực đạo đức xã hội, trật tự an ninh.
Thời gian bảo hộ quyền tác giả là bao lâu?
Sau khi đăng ký quyền tác giả, mỗi loại tác phẩm được pháp luật bảo hộ với thời hạn khác nhau. Tại khoản 3 Điều 19 Quyền nhân thân và Quyền tài sản quy định tại Điều 20 của Luật Sở hữu trí tuệ:
- Tác phẩm điện ảnh, nhiếp ảnh, sân khấu, mỹ thuật ứng dụng, tác phẩm khuyết danh có thời hạn bảo hộ là 50 năm kể từ khi tác phẩm được công bố lần đầu tiên.
- Tác phẩm không thuộc loại hình quy định ở trên có thời hạn bảo hộ là suốt cuộc đời tác giả và 50 năm tiếp theo năm tác giả mất.
Mỗi loại hình tác phẩm đều có thời hạn bảo hộ bản quyền khác nhau. Do đó, khi thực hiện đăng ký quyền tác giả, các cá nhân, tổ chức cần tìm hiểu kĩ càng về những phát sinh nghiêm trọng trong tương lai.
Đến đâu để đăng ký bản quyền tác giả?
Trước hết, các doanh nghiệp cần chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, sau đó nộp tại các cơ sở được Cục Sở hữu trí tuệ coi là hợp lệ. Đối với hình thức nộp trực tuyến, bạn có thể nộp đơn đăng ký quyền tác giả qua cổng dịch vụ công trực tuyến của Cục Sở hữu trí tuệ. Hoặc chủ sở hữu có thể tham khảo một số địa chỉ sau để nộp đơn trực tiếp:
- Trụ sở Cục Sở hữu trí tuệ, địa chỉ: 386 Nguyễn Trãi, quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội
- Văn phòng đại diện Cục Sở hữu trí tuệ tại thành phố Hồ Chí Minh, địa chỉ: Lầu 7, tòa nhà Hà Phan, 17/19 Tôn Thất Tùng, phường Phạm Ngũ Lão, quận 1, thành phố Hồ Chí Minh.
- Văn phòng đại diện Cục Sở hữu trí tuệ tại thành phố Đà Nẵng, địa chỉ: Tầng 3, số 135 Minh Mạng, phường Khuê Mỹ, quận Ngũ Hành Sơn, thành phố Đà Nẵng.
Hồ sơ đăng ký bản quyền tác giả gồm những gì?
Để đăng ký bản quyền tác giả, tất nhiên bạn cần chuẩn bị các tài liệu sau trong bộ hồ sơ của mình:
- Biên bản ghi nhận kiểm tra nội dung do ban biên tập hoặc đại diện của báo chí lập ra để xác nhận rằng tác phẩm đang đăng ký đủ điều kiện để được bảo vệ bản quyền.
- Bản sao của tác phẩm như sách, bài báo, phim ảnh,….
- Phiếu đăng ký bản quyền tác giả nhằm cung cấp thông tin về người sử hữu, tác phẩm và các chi tiết khác liên quan đến việc đăng ký bản quyền.
- Giấy tờ xác nhận danh tính gồm giấy CMND hoặc Hộ chiếu để xác minh danh tính của người đăng ký bản quyền.
Chi phí đăng ký quyền tác giả là bao nhiêu?
Chi phí đăng ký bản quyền tác giả tại cơ quan Bản quyền Tác giả Việt Nam thường khoảng 700.000 VNĐ cho một tác phẩm. Tuy nhiên, nếu có nhiều tác phẩm cần đăng ký, bạn sẽ cần trả chi phí tương ứng cho từng tác phẩm đó.
Lưu ý rằng đây là chi phí đăng ký ban đầu, trong quá trình xem xét và xử lý hồ sơ, cơ quan bản quyền tác giả có thể yêu cầu bạn bổ sung tài liệu hoặc thông tin khác.
Hành vi nào được xem là xâm phạm quyền tác giả?
Ngoài chủ sở hữu, những đối tượng có hành vi xâm phạm đến tác phẩm khi chưa có sự đồng ý từ chính chủ sẽ bị xử phạt theo các chế tài trong quyền tác giả:
- Sử dụng tác phẩm mà không trả tiền bản quyền
- Sao chép, sao lại, tái bản hoặc phân phối tác phẩm mà không được sự cho phép của tác giả
- Biến tác phẩm thành một sản phẩm khác như biên tập, tách rời các phần của tác phẩm phục vụ cho mục đích riêng
- Sử dụng tên hoặc thông tin về tác giả.
Các trường hợp sử dụng các tác phẩm đã công bố không phải xin phép
Mặc dù quyền tác giả quy định rất khắt khe đối với những trường hợp vi phạm, tuy nhiên trong một số tình huống, các cá nhân/ tổ chức có thể sử dụng tác phẩm đã ban hành mà không cần thông qua sự đồng ý của người sáng tác.
Các trường hợp không phải xin phép, không phải trả tiền nhuận bút, thù lao
Nếu bạn là một phóng viên hoặc nhà báo, bạn có thể trích dẫn hoặc bản sao nhỏ từ các tác phẩm đã được công bố để báo cáo các tin tức liên quan đến tác phẩm đó hoặc tác giả.
Bên cạnh đó, quyền tác giả còn cho phép người khác sử dụng các tác phẩm đã được công bố để nghiên cứu, học tập hoặc giảng dạy từ tác phẩm gốc để minh họa các vấn đề hoặc điểm nổi bật trong quá trình học. Đồng thời, bạn có thể bình luận hay đánh giá các tác phẩm đã công bố một cách khách quan và không gây ra các hậu quả tiêu cực.
Các trường hợp không phải xin phép nhưng phải trả tiền nhuận bút, thù lao
Việc sử dụng tác phẩm đã công bố trước đó để phát sóng trên chương trình không cần xin phép, nhưng tổ chức đó phải trả tiền thù lao cho người sở hữu. Ngoại trừ các tác phẩm điện ảnh, bạn có thể khai thác tác phẩm nhưng không gây ảnh hưởng đến các quyền của tác giả.
Vi phạm quyền tác giả bị xử lý thế nào?
Các hành vi sử dụng, sao chép, phân phối tác phẩm của người khác mà không có sự cho phép của tác giả hay chủ sở hữu đều được liệt kê vào danh sách xâm phạm quyền tác giả. Để xử lý vi phạm này, luật về bản quyền cung cấp các biện pháp sau:
- Yêu cầu ngừng vi phạm và loại bỏ hoặc đình chỉ việc sử dụng tác phẩm cho đối tượng xâm phạm.
- Người vi phạm có thể bị phạt tiền để đền bù thiệt hại cho chủ sở hữu tác phẩm tùy thuộc vào mức độ vi phạm và thương tích gây ra.
- Nếu vi phạm nghiêm trọng, người vi phạm có thể bị truy tố hình sự và phải chịu án phạt theo quy định của pháp luật.
- Bị tước quyền sử dụng tác phẩm và không được phép sử dụng, sao chép hoặc phân phối tác phẩm đó trong tương lai.
Giới thiệu về iDO Design – chuyên tư vấn về đăng ký bảo hộ bản quyền
Bạn đã sẵn sàng cho việc đăng ký bảo hộ quyền tác giả nhưng không biết phải bắt đầu việc này như thế nào, cần những thủ tục gì, thời gian và chi phí cho việc đăng ký này ra sao?
Đừng lo lắng vì đã có iDO Design – một trong những địa điểm lý tưởng chuyên thiết kế logo và bộ nhận diện thương hiệu sẵn sàng tư vấn và hỗ trợ bạn trong việc hoàn tất việc đăng ký một cách nhanh chóng và hiệu quả nhất.
Với chi phí hợp lý và sự tận tâm, chuyên nghiệp của đội ngũ nhân viên, chắc chắn bạn sẽ hiểu rõ hơn và đưa ra quyết định phù hợp với doanh nghiệp của mình.
Nếu bạn đang tìm kiếm đơn vị cung cấp dịch vụ tư vấn đăng ký quyền tác giả tận tâm, uy tín để tạo ra một hình ảnh chuyên nghiệp và gây ấn tượng tốt với khách hàng, vậy thì đừng ngần ngại liên hệ với iDO Design qua hotline: 0963.306.131 hoặc inbox trực tiếp fanpage tại đây.
Cùng ngồi lại với nhau, thưởng thức những tách trà hảo hạng và khai thông tâm trí để cùng tìm ra giải pháp phù hợp sở hữu nền tảng thương hiệu bền vững.
Tác giả
